Wanneer u een dierbare verliest moet u als nabestaande tal van zaken regelen, zoals de overlijdensaangifte, de uitvaart en allerlei formaliteiten omtrent de erfenis. Als een testament is opgesteld, is er door de overledene vaak een executeur aangewezen om die zaken goed af te handelen. Als u bent benoemd tot executeur schept dat allerlei verantwoordelijkheden en daarnaast hoort u te voldoen aan verschillende wettelijke verplichtingen.
Veel mensen zien de benoeming tot executeur als een eer. Daaruit blijkt immers dat de overleden persoon vertrouwen stelde in die nabestaande. In de meeste gevallen wordt u van tevoren geïnformeerd over de taken en bevoegdheden en wordt u uitgelegd welke risico’s er aan uw rol als executeur zijn verbonden. U mag de taak vanzelfsprekend ook weigeren. Als u de benoeming wilt aanvaarden, is het verstandig een verklaring van executele te laten opstellen bij de notaris. In dit document worden de aanvaarding, de benoeming en uw bevoegdheden vastgelegd. De akte hebt u regelmatig nodig bij het uitvoeren van de verschillende taken, bijvoorbeeld wanneer u uittreksels van de belastingdienst nodig hebt of gegevens bij de bank wilt opvragen.
U hebt als executeur nog veel meer papieren nodig die u kunt opvragen als u ze nog niet in uw bezit hebt. De overlijdensakte is te verkrijgen bij de gemeente waar iemand is gestorven. Daarnaast is het uittreksel uit het Centraal Testamentenregister (CTR) belangrijk. Hieruit blijkt of de overledene een testament heeft vastgelegd. Het uittreksel CTR is op te vragen bij het Centraal Testamentenregister. De rechtbank houdt het boedelregister bij. Op de bijbehorende uittreksels staat vermeld of er erfgenamen zijn die de erfenis hebben verworpen of beneficiair hebben aanvaard. Als u beschikt over een verklaring van executele heeft uw notaris alle documenten doorgaans al voor u gecontroleerd. U moet op de hoogte zijn wie de erfgenamen zijn, omdat u als executeur in het belang van de erfgenamen handelt en verantwoording aan hen moet afleggen. In de verklaring van erfrecht staan al deze zaken vermeld. Het is vaak prettig om ook inzicht te hebben in die verklaring.
Als u executeur bent is het dus belangrijk dat u over voldoende informatie beschikt, bijvoorbeeld bij het opstellen van de boedelbeschrijving. Het komt er in het kort op neer dat u alle informatie van de overledene hoort te ontvangen. Dit betreft documenten zoals: bankafschriften, hypotheekoverzichten, belastingaanslagen en aangiftes, huurcontracten en WOZ- aanslagen. Maar ook een overzicht van schulden, jaaropgaven, een lijst van waardevolle spullen, een samenlevingsovereenkomst of huwelijkse voorwaarden zijn belangrijk. Soms komt het voor dat erfgenamen die informatie niet willen delen, terwijl ze die wel in hun bezit hebben. De rechter kan hun dan alsnog opleggen dit te doen. Een ander belangrijk punt is dat u van doen hebt met zogeheten beheersmaatregelen. U mag de erfenis wel beheren, maar daar niet over beschikken. Het is raadzaam een erfrechtadvocaat te raadplegen als er twijfels leven over wat u wel en niet mag doen. Zo kunt u voorkomen dat u aansprakelijk wordt gesteld.
U hebt tevens de taak om alle bekende schuldeisers per brief op te roepen en de gelegenheid te bieden een vordering in te dienen. De schuldeisers moeten hun claim bij u kenbaar maken met bewijzen zoals contracten en facturen. Daarna bent u verplicht om een boedelbeschrijving met alle schulden en bezittingen op te stellen. U mag bepalen hoe u die wilt vormgeven. Op het online platform www.rechtspraak.nl vindt u een handig voorbeeldformat. Omdat zij recht hebben op informatie dient u alle erfgenamen op de hoogte te houden van de voortgang. U kunt ontslagen worden als u dat niet doet. Het betalen van schuldeisers zoals de bank en de belastingdienst en het doen van aangifte erfbelasting, zijn ook voorname taken van de executeur. Als dit nodig is, bent u verplicht om met de erfgenamen te overleggen over een goede manier om spullen uit de nalatenschap te gelde te maken. (Tenzij het testament het op een andere manier voorschrijft.)
Als zijn taak eindigt, moet de executeur rekening en verantwoording afleggen. Dit betekent dat die inzicht geeft in de manier waarop hij zijn taken heeft uitgevoerd met betrekking tot cijfers, transacties en beleidsbeslissingen. Als de nalatenschap is afgewikkeld en alle schulden zijn betaald, is de taak van de executeur meestal volbracht. Daarna kunnen de erfgenamen de erfenis verdelen. Het kan ook zijn dat de overledene de bevoegdheid om de nalatenschap te verdelen aan de executeur heeft gegeven. Om het proces succesvol af te ronden, is het hoe dan ook aan te raden om een advocaat te raadplegen die is gespecialiseerd in het erfrecht.